W 2023 roku mija dokładnie 100 lat od założenia pierwszej destylarni whiskey w Japonii. Pomimo stosunkowo krótkiej historii produkcji whiskey, ten rodzaj alkoholu pochodzący z Kraju Kwitnącej Wiśni zdobył sobie ogromną popularność, zdobył rynek nie tylko w kraju produkcji, zdobył uznanie kiperów i podniebienia amatorów bursztynowego trunku. To właśnie z Kraju Kwitnącej Wiśni pochodzi najdroższa whiskey na świecie, 55YO Yamazaki, wyprodukowana z pieczołowitością i sercem – Suntory to najstarsza destylarnia whiskey w Japonii.
Najstarsza destylarnia whiskey w Japonii – odrobina historii
Historia japońskiej whisky, mimo że krótka, jest niezwykle interesująca i pełna fascynujących wydarzeń. Rozpoczęła się ona w latach 20. XX wieku, kiedy to dwaj pasjonaci – Shinjiro Torii i Masataka Taketsuru – zdecydowali się podjąć ryzyko i stworzyć własne destylarnie whisky. Najstarsza destylarnia whiskey w Japonii powstała dokładnie sto lat temu.
Shinjiro Torii był człowiekiem, który wnosił kapitał do tego przedsięwzięcia. To on stworzył markę znana dziś jako Yamazaki. Z kolei Masataka Taketsuru przyniósł ze sobą wiedzę zdobytą podczas studiów i praktyk w szkockich gorzelniach. Razem rozpoczęli budowę pierwszej w Japonii destylarni whisky w 1923 roku. Destylarnia ta, początkowo nosząca nazwę Kotobukiya, obecnie znana jest jako Suntory. Przez jedenaście lat Taketsuru pracował tam jako master distiller, zdobywając doświadczenie i doskonaląc swoje umiejętności.
Pierwsza japońska whisky, Suntory Whisky Shirofuda, trafiła na rynek w 1929 roku, mając ponad cztery lata. Jednakże w 1934 roku ścieżki Torii i Taketsuru rozeszły się. Taketsuru pragnął produkować ciężką, torfową whisky, zbliżoną do szkockiej, podczas gdy Torii skłaniał się ku lekkim, kwiatowym aromatom. Jego destylarnia początkowo nazywała się Dainipponkaju, później zmieniła nazwę na Yoichi, a firma stała się znaną marką Nikka.
Kolejne destylarnie whisky w Japonii to również rezultat pracy Torii i Taketsuru. Torii założył destylarnie Chita (w 1972 roku) i Hakushu (1973), podczas gdy Taketsuru stworzył Miyagikyo (w 1967 roku). Obydwie firmy, Nikka i Yamazaki, odegrały kluczową rolę w podziale rynku japońskiego whisky.
Obecnie w Japonii można znaleźć wiele znakomitych marek whisky, takich jak Suntory Kakubin i Black Nikka. Obydwie firmy dysponują imponującą ilością sprzętu do destylacji, co pozwala na produkcję whisky o różnym profilu smakowym. Wykorzystują różne rodzaje jęczmienia, kolonie drożdży do fermentacji, różne rodzaje beczek do leżakowania, m.in. po bourbonie, sherry, a także z japońskiego dębu mizunara, czy po lokalnych likierach i winach owocowych. Historyczna destylarnia Hanyu także jest interesującym miejscem na mapie japońskiej produkcji whiskey.
Krótka historia Shinjiro Torii – jednego z założycieli najstarszej destylarnii whiskey w Japonii
Shinjirō Torii (1879-1962) to postać kluczowa w historii japońskiej whisky i twórca marek Suntory oraz Yamazaki. Jego życiowa historia jest fascynującą podróżą od początków jako aptekarza i handlarza przyprawami korzennymi, aż do osiągnięcia niebywałego sukcesu w przemyśle alkoholowym.
Początkowo, Shinjirō Torii pracował jako aptekarz, a także handlował różnymi produktami, w tym herbatą i sosami sojowymi. W 1899 roku założył firmę Torii Shoten i otworzył sklep w Osace. Jego pierwszym znaczącym sukcesem rynkowym było wprowadzenie własnego wina wzmacnianego w stylu porto, które nazwał Akadamia Port.
Jednak prawdziwą rewolucję przyniosło założenie destylarni Kotobukiya w 1921 roku. To własnie to miejsce stało się najstarszą destylarnią whiskey w Japonii. W 1923 roku z alembików destylarni w Kyoto popłynął pierwszy alkohol, który miał stać się pierwszą japońską whisky. Proces dojrzewania tego trunku był nadzorowany przez Masataka Taketsuru, który później stał się twórcą marki Nikka. Destylarnia zmieniła nazwę na Yamazaki i używała importowanych ze Szkocji alembików do destylacji. Po pięciu latach dojrzewania whisky, pod marką Suntory Whisky Shirofuda, pojawiła się na rynku.
Początkowo Suntory Whisky Shirofuda była charakteryzowana mocnym torfowym smakiem, ale z czasem zmieniono jej profil, nadając mu bardziej lekki i owocowy charakter, niezwykle pasujący do specyfiki japońskiej kuchni.
Jego wkład w rozwój japońskiej whisky jest nieoceniony, a marka Suntory stała się jednym z najbardziej rozpoznawalnych producentów whisky na świecie. Destylarnii whiskey w Japoni jest jednak wiele.
Co wyróżnia whiskey z Suntory
Yamazaki, produkowana przez Suntory, to jedna z najbardziej cenionych marek japońskiej whisky na świecie. Jej niepowtarzalny charakter wynika z tradycji, wszakże to najstarsza destylarnia whiskey w Japonii oraz kilku istotnych cech:
- Lekkość: Yamazaki słynie z delikatności swojego smaku. To whisky, która nie przytłacza intensywnością ani goryczą, ale zachwyca subtelnością i harmonią.
- Słodkawość: Wśród głównych cech smakowych Yamazaki wyróżnia się słodkawym profil smakowy. Nuty świątecznego ciasta, migdałów i rodzynek nadają jej charakterystyczną słodycz.
- Unikalne aromaty związane z rodzajem dębu: Suntory, właściciel Yamazaki, eksperymentuje z różnymi rodzajami dębu do produkcji beczek, w tym z japońskiego dębu mizunara. To nadaje whisky specyficzne aromaty, które są trudne do znalezienia w innych destylatach. Mizunara wprowadza nuty przypraw korzennych, kokosa i drewna sandałowego do bukietu aromatycznego.
- Różnorodność procesu produkcji: Yamazaki korzysta z różnych rodzajów jęczmienia, kolonii drożdży do fermentacji i beczek do leżakowania, co pozwala na uzyskanie różnorodnych profili smakowych.
- Tradycja i innowacja: Yamazaki to najstarsza destylarnia whisky w Japonii, co nadaje jej prestiż i historię. Jednocześnie Suntory nie boi się eksperymentować z różnymi technikami destylacji, co pozwala na tworzenie whisky o różnych charakterach.
- Japoński styl podawania: W Japonii whisky Yamazaki często podaje się z dużą ilością lodu lub wody, co nazywa się Mizuwari. Pomimo rozcieńczenia, smak whisky pozostaje intensywny i wyraźny.
Dlaczego whiskey z najstarszej destylarnii w Japonii jest tak wyjątkowa?
Historia japońskiej whisky to zaledwie sto lat. Trunek przybył do Japonii ze swojej ojczyzny, Szkocji, i odniósł tak niebywały sukces, że dzisiaj japońskie whisky należą do najdroższych, najbardziej cenionych i najbardziej pożądanych przez kolekcjonerów whisky świata.
Najstarsza destylarnia whisky w Japonii
Japońska whisky ma swoje korzenie w dwóch entuzjastach, Shinjiro Torii i Masataka Taketsuru, którzy w latach 20. XX wieku postanowili podzielić japoński rynek whisky. Torii założył markę, która dzisiaj znamy jako Yamazaki, a Taketsuru jest ojcem marki Nikka. W 1921 roku obaj rozpoczęli budowę pierwszej destylarni whisky w Japonii niedaleko Kyoto na wyspie Honshu. Przez jedenaście lat Taketsuru pracował jako master distiller w Yamazaki, która początkowo nosiła nazwę Kotobukiya. Pierwsza japońska whisky, Suntory Whisky Shirofuda, trafiła na rynek w 1929 roku. Ciekawe są też inne japońskie destylarnie, na przykład destylarnia u stóp wulkanu.
Różnorodność stylów i smaków
Japońska whisky nie podlega restrykcyjnym przepisom, co pozwala na kreatywność i różnorodność. Może być to dowolna mieszanka zbóż, nie jest określony minimalny wiek destylatu, ani minimalna moc. W wyniku tego wiele japońskich marek zawiera whisky z różnych stron świata, ale nie z Japonii. Niemniej jednak, eksportując whisky do Europy, musi ona spełniać wymogi określone przez Unię Europejską dla kategorii whisky, takie jak trzy lata leżakowania w dębowych beczkach i minimalne 40% alkoholu.
Technika produkcji i kupażowanie
Produkcja japońskiej whisky przypomina irlandzką wielodestylarnię w Midleton, bardziej niż tradycyjne gorzelnie szkockie. Większość japońskiej whisky to blendy, a Japończycy są mistrzami w kupażowaniu destylatów. Nie ma zwyczaju wymieniania się beczkami, co jest powszechne w Szkocji, dlatego japońskie blendy powstają z whisky z destylarni należących do tego samego właściciela lub z jednego miejsca, ale z różnych aparatów i beczek.
Unikalny smak i sposób podawania
Japończycy piją whisky z dużą ilością lodu lub wody, co nazywa się Mizuwari. Mimo rozcieńczenia, smak whisky pozostaje intensywny i wyraźny. Wpływ na smak ma również klimat Japonii, który jest łagodniejszy niż ten w Szkocji, ale charakteryzuje się większymi wahaniami temperatury. Używane są tam także beczki z japońskiego dębu mizunara, co nadaje whisky specyficzne aromaty. W poszukiwaniu inspiracji warto dowiedzieć się więcej o japońskiej bogatej tradycji produkcji whiskey.
